Ziektewinst, voor mij een bekend en vrij algemeen gebruikt woord. Zo eentje dat wij in de zorg best makkelijk gebruiken en eigenlijk altijd met een negatieve, soms zelfs neerbuigende of gefrustreerde klank. Wij willen namelijk iemand altijd helpen te herstellen van een ziekte of aandoening en als dat herstel “gesaboteerd” wordt dan vinden we dat vervelend.
Plotseling, op een middag, toen ik heerlijk midden op de dag met mijn hond aan het wandelen was kwam dit woord ‘ziektewinst’ bij mij binnen zeilen. Ik bedacht me wat een enorme ziektewinst ikzelf heb en heb gehad het afgelopen jaar en plotseling veranderde mijn perceptie op dit woord volledig! In dit blog zal ik je hierin meenemen. In mijn ervaringen met mijn eigen ziektewinst!
Inmiddels heb ik ook begrepen dat ‘ziektewinst’ helemaal geen algemeen bekende term is en kwam ik erachter dat het woord niet eens in de Dikke Van Dale staat. Om die reden heb ik hier eerst een aantal omschrijvingen neergezet, die ik van verschillende medische sites heb geplukt. Dit om dit woord wat beter te kunnen duiden.
Ziektewinst, de omschrijving
Wanneer de positieve consequenties een gezond herstel in de weg staan of maken dat een persoon meer ziektegedrag blijft vertonen dan strikt nodig is spreekt met wel van ‘ziektewinst”
“Ziektewinst is de bevrediging die iemand aan zijn ziekte ontleent.”
“Primaire ziektewinst. Hierbij gaat het om de ziekte als zodanig. Een aanvankelijk, schijnbaar profijtelijke verandering in de betrekking met de omgeving. Ook kan lichamelijke ziekte een oplossing bieden voor een conflict.” Bijvoorbeeld, Het kan verstandig zijn van het lichaam om een griep te ontwikkelen. De betrokkene kan dit nodig hebben. Degene zou zichzelf namelijk anders over de kop hebben gewerkt.
“Secundaire ziektewinst. Deze komt boven op de ziekte-als-oplossing zelf. Bijvoorbeeld de extra aandacht die een ziekte kan opleveren en ook de materiële (uitkering) of immateriële voordelen (vrijstelling van werkzaamheden)”
Mijn primaire ziektewinst
Als ik dit lees en puur naar mezelf kijk, dan kan ik me in de laatste omschrijving wel het best vinden. Zowel de primaire als in de secundaire aspecten van ziektewinst heb ik ervaren.
Ik kan echt voelen dat het zo rigoureus stilzetten van mijn snelle leven heel goed voor mij was. Ineens had ik de tijd om te bedenken, maar wie ben ik nou eigenlijk zonder alles wat ik normaal gesproken allemaal doe? Of sterker nog, ik werd gedwongen daarover na te denken. Ook moest ik alle overtuigingen die ik had onder de loep te nemen. Over mezelf en anderen of over de wereld, want als het toch allemaal zo was en werkte zoals ik dacht, waarom was ik dan toch hier beland?
Wake-up call
Voor mij voelt het alsof dit een wake-up call was van mijn lijf. Het gaat niet goed en moet anders! Met een mildere ziekte was ik nooit zo diep naar binnen gekeerd en had ik nooit zo veel tijd genomen en gekregen om dit proces te doorleven. Mijn overtuiging was namelijk, ik leef gezond en ik kan prima ontspannen, dus ik doe het helemaal goed. Nou, zoals bleek, nog niet helemaal dus! Denk nou niet gelijk dat ik geloof dat dit mijn schuld was hoor, zo streng ben ik nou ook weer niet voor mezelf en ik geloof niet in schuld, maar wel geloof ik en heb ik ervaren dat er zaken zijn die aandacht nodig hebben en wanneer we maar door gaan en aan deze zaken voorbij rennen het leven ervoor zorgt dat we stil komen te staan om ernaar te kijken.
Mijn secundaire ziektewinst
En die tweede, de secundaire ziektewinst, man o man! Wat een liefde, wat een aandacht, wat een warme lieve mensen heb ik om me heen. Daar heb ik toch nooit zo bij stilgestaan. Op de een of andere manier nemen we dat misschien wel voor lief, of zijn we allemaal zo druk met onszelf dat het niet zo voelbaar is. Tot er een ziekte om de hoek komt kijken. Ineens spuit de oprechte aandacht en liefde door alle gaten en kieren je huis binnen!
Materieel ben ik er niet op vooruit gegaan, maar ik heb wel ervaren hoe rijk we eigenlijk zijn en het feit dat ik doorbetaald krijg terwijl ik wandel, paardrijd, mediteer, slaap, dans en in mijn moestuintje rommel vind ik echt zooo luxe!! Elke cent die ik nu ontvang voelt als pure winst. En dan die vrijstelling van werkzaamheden… echt, de rust die het geeft als je even helemaal niks moet! Nou ja, ik moet natuurlijk wel de behandelingen ondergaan en af en toe inchecken met mijn werkgevers en de bedrijfsarts, maar verder hoef ik niks. Ik heb mezelf namelijk ook ontslagen van alles wat ik naast mijn werk normaal gesproken allemaal moet van mezelf. Dingen zoals sociale contacten onderhouden, mijn huis of tuin bijhouden, les geven, schrijven. Dat wil niet zeggen dat ik het ook niet doe, maar ik hoef het niet te doen. Ik doe alles nu omdat ik het wil. Ik kies ervoor om die dingen te doen waar ik blij van word. En dat is misschien nog wel de grootste winst die ik heb gekregen (of gemaakt, het is maar hoe je het ziet).
Cadeau
Voor mij voelt dit hele traject nu achteraf als een cadeau. Dat snapt niet iedereen, maar dan zeg ik: je moet de cadeautjes die je krijgt wel uitpakken. Je moet er zelf wel wat voor doen. Zo lang je dat niet doet zie je alleen maar een grote doos die in de weg staat van alles waar je druk mee bent.
In het afgelopen jaar heb ik werkelijk alles aangekeken wat er voor mijn voeten werd gegooid of wat er zich binnen in mij aandiende. Dat heeft me zoveel inzichten gegeven! Inzichten in waar ik vandaan kom, waarom ik bepaalde dingen doe zoals ik ze doe. Waardoor word ik getriggerd en waarom? Wat wil ik, waar word ik echt blij van? Wat mag ik loslaten en wat heb ik juist geleerd?
Zo heb ik bijvoorbeeld geleerd mijn zachtheid te omarmen. Om minder te moeten, nog meer en dieper te vertrouwen. Los te laten en juist dieper te verbinden. Dit alles voelt als pure winst!
Bij deze verklaar ik dan ook, dat ik in mijn woordenboek ziektewinst voortaan als puur positief woord zal zien. Nooit meer zal ik proberen iemand zijn of haar eigen proces te laten versnellen of veranderen, want juist in het vertragen en verdiepen van dit proces -het uitpakken van het cadeau- ligt de (ziekte)winst verborgen.
Liefs vanmei